1000

Stel je voor het jaar 1000, meer dan 1000 jaar geleden. De omgeving werd bepaald door in het westen de duinen en akkers, in het noorden het IJ en in ’t oosten de bossen van Spaarnwoude en in het zuiden het Spaarne. Het veenland er tussenin was bedekt met bossen en moerassen.

Zo ontstond hier omstreeks 1000 het dorpje Spaarne dat bewoond werd door boeren en vissers.

1250

De Nederlanden en vooral Holland was tot deze tijd door haar lage ligging een speelbal van de natuur. Twee stormvloeden teisterden ons land. Grote delen van Holland bezuiden het IJ kwamen onder water te staan. Naar aanleiding van deze overstromingen werd in 1250 op voorstel van graaf Willem II van Holland een dam in het Spaarne aangelegd.

Het dorpje Spaarne lag vanaf die tijd aan een dam.

1253

De graaf bepaalde in 1253 dat er nabij het dorpje Spaarne in verband met het drukke scheepvaartverkeer een schutsluis mocht worden gebouwd. Immers, vanaf het IJ voeren de schepen hier Holland binnen en konden helemaal doorvaren tot Vlaanderen. De graaf hief in Spaarndam zijn tol: hoe groter de boot, des te meer moest men betalen.

Dit betekende voor het dorpje Spaarne dat er een beroepsgroep bijkwam: de sluiswachters en de lieden die de sluis konden onderhouden.