1572
Nederlanden waren volop verwikkeld in de Tachtigjarige Oorlog, zo ook Spaarndam. In 1572 heeft de Spaanse kapitein Don Rodrigo Zapata uit Amsterdam tarwe en kruid gehaald en wil terug naar zijn garnizoen in Den Haag. Het leek hem veiliger om via Spaarndam en Santpoort over het strand naar Den Haag te gaan. Spaarndam was echter in handen van de opstandelingen. Dat werd dus vechten en het Spaanse leger behaalden de winst. Als slotakkoord legde Zapata Spaarndam nog even geheel in de as.
De oorlogshandelingen duurden tot 1577 en daarna kon Spaarndam zich weer herstellen.
1616
Het oudste stenen huis in Spaarndam, waarvan een jaartal bekend is, 1616, staat aan de Oostkolk naast de sluis naar het IJ.
Het huis is toentertijd als sluiswachterswoning gebouwd.
1617
De zeer gewaardeerde Haarlemse schilder Frans Hals kiest de oude kapel op de Westkolk uit om zijn huwelijk met de Spaarndamse Lijsbeth Reyniers te laten voltrekken.
Spaarndam moet in 1617 al een heel mooi dorp zijn geweest.
1625
In 1625 werd er een akkoord ondertekend tussen het Hoogheemraadschap van Rijnland en Amsterdam over de aanleg en de hoogte van de Slaperdijk. De Velserdijk deed al jarenlang dienst als een soort ‘overloopdijk’ wanneer het water van het IJ gevaarlijk hoog stond. Het gebied van Schoten en Haarlemmerliede kwam daardoor onder water te staan. In Amsterdam meende men dat zij door dergelijke waterlozingen gevrijwaard bleven van overstromingen.
In 1625 werd er een compromis bereikt: de dijk zou op een hoogte komen van 1,25 meter boven Spaarndams en Amsterdams Peil.
